De spagaat van de jonge arts – Hoe combineer je een medische carrière met een jong gezin?

Je hebt een drukke dag achter de rug in het ziekenhuis of de praktijk. ’s Nachts moet je er twee keer uit omdat je kind wakker wordt. En de volgende ochtend sta je weer klaar voor je opleiding, je spreekuur of een dienst. Ondertussen blijft het verantwoordelijkheidsgevoel knagen: je wil er zijn voor je patiënten én voor je gezin. Hoe houd je het vol?

“Ik weet hoe het voelt: die spagaat tussen gezin en carrière”

Inge Kroese is coach en trainer bij DoctorConnect. Ooit was ze zelf huisarts, inmiddels werkt ze als coach met een scherp oog voor wat er écht speelt bij artsen. “Ik heb het huisartsenvak altijd met liefde gedaan, maar terugkijkend had ik veel meer affiniteit met het verhaal áchter de klacht. Wat maakt dat iemand op een bepaalde manier reageert?”

Diezelfde vraag stelt ze nu aan de artsen die ze begeleidt. Want in haar werk bij DoctorConnect ziet ze het keer op keer: artsen die balanceren op het randje van hun kunnen. Niet omdat ze niet sterk genoeg zijn – maar omdat er te veel van hen gevraagd wordt. Door henzelf, maar óók door het systeem waarin ze werken.

De realiteit van jonge ouders in de zorg

“Fysiek zit de belasting vooral in de onregelmatigheid: avond-, nacht- en weekenddiensten. En als je thuis ook nog slecht slaapt, zoals wij het eerste jaar met onze oudste hadden, dan is dat bijna niet vol te houden.” Die fysieke belasting werkt door op je mentale gezondheid. De impact? Vaak pas voelbaar als het eigenlijk al te laat is.

Wat Inge opvalt, is hoe diep het verantwoordelijkheidsgevoel zit ingebakken bij artsen. “Dokters gaan vaak door, ook als ze ziek zijn, omdat ze hun team niet willen belasten. Die hoge arbeidsethos zit diep geworteld in de zorg.” En precies daar wringt het. Want terwijl je op je werk alles moet geven, wil je thuis ook beschikbaar zijn – als ouder, als partner, als mens.

“Artsen moeten leren: waar ligt mijn grens?”

In re-integratietrajecten komt het steeds terug: artsen die zijn uitgevallen met burn-outklachten. Vaak zijn ze zó gewend om er voor anderen te zijn, dat ze zichzelf compleet uit het oog verliezen. “Ze moeten opnieuw leren voelen: wat heb ík nodig? Wat past nog wel – en wat niet meer?”

Maar, benadrukt Inge, de oplossing ligt niet alleen bij de arts zelf. “Soms vallen er meerdere artsen in hetzelfde team uit. Dan denk ik: wat speelt er in deze werkomgeving? De nadruk ligt nu vaak op wat de uitgevallen arts te leren heeft, maar de organisatie heeft ook een verantwoordelijkheid in het creëren van een gezonde werkomgeving.”

Coaching voor meer balans en richting

In coaching draait het volgens Inge om contact: met jezelf, je grenzen, je verlangens. “Wat maakt dat je over je grenzen bent gegaan? Vaak is dat patroon al vroeg ontstaan. Bijvoorbeeld het idee dat je pas aan jezelf mag denken als iedereen om je heen geholpen is.”

Dat doorbreken vraagt lef én begeleiding. “We schakelen ook regelmatig artsen in die eerder een switch hebben gemaakt, zodat er peer support ontstaat. Dat geeft perspectief: ‘Dat kan dus ook.’”

Breder perspectief, meer mogelijkheden

Bij DoctorConnect kijken we breder dan de traditionele paden. Inge: “Veel artsen kiezen uiteindelijk voor functies met minder diensten, zoals bij de GGD, in de bedrijfsgeneeskunde of als verzekeringsarts. Dat maakt het combineren met een gezin vaak wel haalbaar. Het zijn zeker geen ‘mindere’ keuzes – integendeel. Juist in deze functies is er vaak meer ruimte voor verdieping, tijd voor de patiënt en intellectuele uitdaging. En ze bieden bovendien goede doorgroeimogelijkheden. Voor veel artsen betekent het niet minder, maar anders.”

Tegelijk vraagt zo’n keuze soms ook om het loslaten van verwachtingen. “Het roept soms gevoelens van rouw op. Je laat iets los wat je altijd hebt gewild. Maar daarachter ligt vaak een grotere liefde. Zo voelde het voor mij ook: ik hou nog steeds van het huisartsenvak, maar ik heb een nieuwe liefde gevonden in mijn werk als coach.”

Je hoeft het niet alleen te doen

De jonge generatie artsen is bewuster bezig met balans. Dat stemt hoopvol, vindt Inge. “Er is een cultuurverandering gaande, al is het een traag proces. Gelukkig wordt er steeds meer over gesproken.”

Eén ding is zeker: je hoeft het niet alleen te doen. Loop je vast? Twijfel je over de juiste balans? Of wil je ontdekken wat er nog meer mogelijk is binnen of buiten de zorg? Bij DoctorConnect staan we voor je klaar. Met coaching, begeleiding en een luisterend oor.